* علی مرتضوی، تحلیلگر شرکت بین المللی آلپاری

ریزش بازارهای امریکا و چین در واکنش به آغاز جنگ تجاری

اولین واکنش به رویه مقابله جویانه دو کشور، ریزش بازارهای مالی است. شاخص بورس های آمریکا امروز در حاشیه منفی قرار گرفته اند. شاخص S&P500 با نزول 1.36 درصد، شاخص نزدک فیوچرز با کاهش 1.41 درصد و شاخص داو با افت 0.4 درصدی همراه شده اند. چراکه بازار شرکت های بزرگ آمریکایی در چین به خطر افتاده و ارزش سهام این شرکت ها را با ریزش مواجه کرده است.

بازارهای مالی چین نیز امروز را در واکنش به وقوع جنگ تجاری با روند نزولی آغاز کردند، شاخص شانگهای ریزش 3.82 درصدی را تجربه می کند و شاخص بازار شنزن که مرکز شرکت های تکنولوژیکی است با سقوط 5.31 درصدی همراه گردیده است.

ریزش دسته جمعی بورس های اروپایی و آسیایی

در این وضعیت، سایر کشورها و بازارها نیز متاثر شده اند. در حال حاضر مهم ترین بازارهای مالی اروپا و آسیا همگی در حاشیه منفی قرار دارند. شاخصCAC40 فرانسه 1.10 درصد منفی، DAX آلمان 1.52 درصد منفی، شاخص اصلی هنگ کنگ 2.91 درصد منفی، شاخص Nikkie ژاپن 1.73 درصد منفی، شاخص مالزی 1.69 درصد منفی، شاخص KOSPIکره جنوبی 1.52 درصد منفی و STI سنگاپور 0.69 درصد منفی است. این واکنش دسته جمعی می تواند تصویر واقع بینانه ای از چالش جدید اقتصاد جهانی به دست دهد و ابعاد جدال میان بزرگ ترین اقتصادهای جهان را به وضوح نمایان کند.

آماده سازی چین برای مواجه با کمبود نقدینگی

امروز سه شنبه، بانک مرکزی چین 200 میلیارد یوآن معادل 31 میلیارد دلار پول به موسسات مالی تزریق کرد. این تسهیلات در راستای سیاست میان مدت تامین مالی بنگاه های اقتصادی است و می تواند نشان دهنده این مهم باشد که چین در مقابله با یک جانبه گرایی ایالات متحده مصمم است و قصد ندارد در برابر امریکا کوتاه بیاید. این اقدام در حالی صورت می گیرد که بانک مرکزی چین پس از تصمیم هفته گذشته فدرال رزرو مبنی بر افزایش نرخ بهره در امریکا، نرخ بهره وام های بانکی را بدون تغییر رها کرد. البته ممکن است بانک مردمی چین برای حفظ فاصله ی یوآن و دلار نرخ بهره موثر را افزایش دهد.

در حال حاضر آرایش مالی چین نشان می دهد که این کشور با در نظر گرفتن کمبود احتمالی نقدینگی بر اثر اجرایی شدن تعرفه های امریکا در حال آماده شدن برای یک تقابل برابر است. با این حال شاید اقدامات پینگ پنگی کارساز نباشد و چیزی که می تواند راه حل اصلی چین در این خصوص تلقی شود، تقویت تقاضای داخلی و یافتن تامین کنندگان جایگزین است تا هم از رشد اقتصادی و هم از منافع شرکت های چینی محافظت نماید.

هدف تعرفه های تجاری کدام صنایع و شرکت هاست؟

شروع جنگ تجاری با اقدام امریکا در روز جمعه بود. زمانی که ترامپ اعلام کرد، ایالات متحده از ششم جولای بر 50 میلیارد دلار واردات از چین 25 درصد تعرفه تجاری اعمال خواهد کرد. در حالی که لیستی از اقلام مشمول تعرفه اعلام نشده ولی به گفته وی هدف این تعرفه ها عمدتا کالاهای تکنولوژیکی است و ساعاتی بعد دولت چین رسما واکنش نشان داد و متقابلاً از اعمال 25 درصد تعرفه بر 50 میلیارد دلار واردات از امریکا خبر داد و لیستی از کالاهای خام و کشاورزی مشمول این تعرفه ها منتشر کرد که مهم ترین آن سویا و نفت خام است. چین بزرگترین واردکننده نفت و سویای امریکاست و تجارت نفتی دو کشور نزدیک به یک میلیارد دلار در ماه است.

در حالی که سرمایه گذاران امیدوار بودند تا طرفین پیش از اقدامات متقابل گفتگوها را ادامه دهند ولی شروع جنگ تجاری موجب افت قیمت نفت در امریکا و کاهش چشمگیر سهام شرکت های نفتی نظیر اکسون موبیل و چورون شد. همچنانکه سهام شرکت های تکنولوژیکی چین نیز در بازارهای سهام شانگهای، شنزن و هنگ کنگ با ریزش همراه شد. بدنبال آن ترامپ روز گذشته اعلام کرد که اگر چین از اقدام متقابل در خصوص وضع تعرفه ها دست نکشد، بر 200 میلیارد دلار دیگر از واردات کالای چینی تعرفه 10 درصدی وضع خواهد  . این مساله به قدری برای بازارها نگران کننده بود که موجب واکنش منفی و ریزش بورس های مهم دنیا شد.

ارزش واردات چین از امریکا در سال گذشته به حدود 130 میلیارد دلار می رسد در حالی که صادرات این کشور به امریکا بیش از 505 میلیارد دلار بوده است و این کسری تجاری 375 میلیارد دلاری ترامپ را واداشته تا با ایجاد درآمدی نزدیک به 90 میلیارد دلار از طریق اعمال تعرفه 25 درصدی بر بیش از 350 میلیارد دلار از واردات کالاهای چینی قدری این شکاف را کاهش دهد و آن را به کمتر از 300 میلیارد دلار برساند.

جنگ تجاری بزرگترین اقتصادهای جهان اثراتی را بر روی هر دو کشور و البته بر اقتصاد جهانی خواهد داشت. چین با هدایت این جنگ به سمت انرژی و نفت، نشان داده است که قصد تغییر سیاست های تجاری خود را در راستای خواست ایالات متحده ندارد. از طرفی دیپلماسی هجومی امریکا در زمینه نفت تا اینجا به سود اوپک و روسیه پیش رفته است.

ارزش دلار و یوآن، هر دو طی امروز با کاهش مواجه شده است. شاخص برابری ارزی دلار به یوآن با رشد 0.4 درصدی همراه شده و از سوی دیگر ارزش شاخص دلار 0.15 درصد کاهش یافته است. مشهود است که ممانعت از تجارت آزاد با وضع تعرفه های تجاری منجر به افزایش هزینه واردات، هزینه تولید و در نهایت قیمت نهایی کالاها و خدمات شده و بر میزان تقاضا تاثیر منفی خواهد داشت و از طرف دیگر شرکت های تولید کننده با کمبود نقدینگی و آسیب چرخه تجاری خود مواجه خواهند شد. اگر بزرگترین اقتصادهای جهان نتوانند این کاهش تقاضا و زیان شرکت های داخلی خود را جبران کنند، قطعا میزان رشد اقتصاد جهانی کاهش خواهد یافت.

در حالی که سال 2017 یکی از بهترین سال ها برای بازارهای مالی و کامودیتی بوده است، ولی تحولات جدید رشد بازارها را در شش ماهه دوم تهدید می کند. از اینرو پیش بینی می شود در هفته های پیش رو به ویژه با فرا رسیدن ششم جولای و عملیاتی شدن تعرفه های تجاری امریکا فشار بر بازارهای جهانی افزایش یابد.

کد خبر: 98672 تاریخ: 97/03/29 منبع: سنا