تا پایان آذرماه سال جاری، برای نخستین بار در بازار ایران از سامانه معاملات آپشن (حق اختیاری که برای پوشش ریسک نواسانات قیمت، نرخ بهره و …استفاده می‌شود) بهره‌برداری خواهد شد (مدیر عامل شرکت بورس کالای ایران)
به گفته مدیرعامل بورس کالا، پیش از این قرارداد آپشن در ایران وجود نداشته و برای نخستین بار است که این ابزار در ایران استفاده می‌شود.
با گذشت نیم قرن از عمر بازار سرمایه ایران، هنوز بسیاری از ابزارهای مالی در این بازار شکل نگرفته‌اند، این در حالی است که بسیاری از این ابزارها در بورس‌های بزرگ دنیا قدمتی به اندازه عمر بازار سرمایه ایران دارند. بر این اساس شنیدن خبر راه‌اندازی معاملات آپشن برای کالای طلا در بورس کالای ایران که برای نخستین بار اتفاق می‌افتد بسیار خوشحال کننده است، چرا که چنین ابزاری در کنار بازار آتی سکه یا همان بازار مشتقه سکه بسیار کارآمد خواهد بود.
به گزارش پایگاه اطلاع رسانی بازار سرمایه (سنا)، “عصر بازار” در پی خبر راه‌اندازی معاملات آپشن با حامد سلطانی‌نژاد به عنوان مدیر عامل شرکت بورس کالای ایران و متولی راه‌اندازی این قرارداد گفت‌وگویی داشته است که مشروح آن در زیر آمده است.
بر اساس اخبار منتشر شده قرار است معاملات آپشن طلا به زودی در بازار آتی سکه راه‌اندازی شود. درباره جزئیات این معاملات توضیح دهید.
با توجه به اینکه زیرساخت فیوچرز سال‌ها در بورس کالای ایران فراهم بود همکاران ما با تلاش شبانه‌روزی توانستند زیرساخت‌های آپشن را نیز طراحی کنند. بر این اساس طی هفته آینده از این سامانه بهره‌برداری خواهیم کرد و معاملات آپشن شروع خواهد شد. درواقع در صدد هستیم یک سبد سرمایه‌گذاری برای طلا تشکیل دهیم، سال گذشته گواهی سپرده طلا را راه‌اندازی کردیم که فعالیت در بازار نقدی طلا را به فعالان این بازار ارائه می‌دهد. معاملات آتی سکه نیز که از گذشته در بورس کالا در جریان بوده است و با اضافه شدن قراردادهای آپشن طلا تقریبا سبد کالای طلای کامل می‌شود.
همچنین نهادهای تخصصی مانند صندوق‌های طلا نیز در حال شکل‌گیری هستند. این نهادها سعی خواهند کرد که با اتخاذ استراتژی‌های مناسب سرمایه‌گذاری در بازار طلا بهترین پوزیشن را در بازار نقدی، آتی و آپشن داشته باشند.
تکمیل سبد سرمایه‌گذاری برای طلا چه تاثیری بر معاملات آن خواهد داشت؟
وقتی حلقه‌های ابزار در بازارهای مالی کامل نباشد معمولا نمی‌توان بهترین استراتژی سرمایه‌گذاری را اتخاذ کرد. برای مثال اگر شخصی در بازار نقدی طلا خریدی انجام می‌دهد همیشه با ریسک کاهش قیمت طلا مواجه خواهد بود اما با وجود بازار مشتقه سکه این ریسک پوشش داده خواهد شد. بسیاری از فعالان اقتصادی مانند طلاسازان و فعالان بازار طلا همیشه نسبت به افزایش ناگهانی یا کاهش قیمت این کالا نگران هستند. این بازارها که در بورس کالا ایجاد شده است ابزار بسیار مناسبی خواهد بود که این افراد بتوانند ریسک خود را پوشش دهند. ضمن اینکه طلا در دنیا جایگاه ویژه‌ای دارد و یکی از پایه‌های اقتصاد دنیا به شمار می‌رود، وقتی بتوانیم ابزارهای سرمایه‌گذاری و پوشش ریسک برای طلا فراهم کنیم به طور هم‌زمان برای دیگر ابزارهایی که به طلا وابسته‌اند نیز پوشش ریسک انجام داده‌ایم. به اعتقاد من پس از راه‌اندازی قرارداد آپشن طلا راه‌اندازی بازار آتی و آپشن ارز نیز می‌تواند این حلقه را کامل‌تر کند.
قرارداد آپشن برای نخستین بار است که در بازار سرمایه ایران مورد استفاده قرار می‌گیرد. بهره‌برداری از قرارداد آپشن طلا دقیقا چه روزی اتفاق می‌افتد؟
بله همین طور است، پیش از این قرارداد آپشن در ایران وجود نداشته و برای نخستین بار است که این ابزار در ایران استفاده می‌شود. اما اگر مشکلی پیش نیاید، برنامه‌ریزی ما برای ۲۴ آذر (چهارشنبه همین هفته) است. البته اطلاع دارم که بورس‌های دیگر نیز در این راستا اقداماتی داشته‌اند و معلوم نیست که کدام یک زودتر راه‌اندازی شود.
آقای سلطانی‌نژاد گویا پتروشیمی‌ها طی مصوبه‌ای ملزم شده‌اند که حداقل عرضه را در بورس کالا داشته باشند. در این باره توضیح می‌دهید.
دلیل اتخاذ چنین تصمیمی از سوی بورس کالا رسیدن بازار به نظم خاص خود است؛ اینکه القای کم‌یابی در بازار وجود نداشته باشد. بورس‌ها زمانی می‌توانند کشف قیمت درستی داشته باشند که القای کم‌یابی در بازار نداشته باشیم اما اگر واقعا کالایی در بازار کمیاب باشد قیمت آن باید افزایش پیدا کند. هنگامی که یک کالا در کشور تولید می‌شود باید به طور روزانه عرضه شود.
بورس یک بازار مدرن است و باید هر زمان که به آن مراجعه می‌کنید کالا برای فروش موجود باشد. بنابراین ما توقع داریم که تولیدکنندگان همیشه کالای خود را عرضه کنند. بر این اساس برای اینکه قیمت‌ها به طور تصنعی افزایش پیدا نکند در کارگروهی که با حضور فعالان پتروشیمی تشکیل شد به این موضوع پرداختیم و بحث کف عرضه را مطرح کردیم. میزان حداقل عرضه از سوی عرضه‌کنندگان به گونه‌ای تعیین شد که خریداران همواره نسبت به تامین کالای مورد نیاز خود اطمینان داشته باشند. با اتخاذ این تصمیم تا حدود زیادی از اقداماتی مانند خرید کالا و ذخیره کردن آن از سوی واسطه‌ها جلوگیری خواهد شد و خیال مصرف‌کننده پایین‌دستی از این بابت که کالا با برنامه منظمی عرضه می‌شود راحت خواهد بود.
آیا حداقل عرضه در نظر گرفته شده به نیاز تولیدکنندگان پایین دستی پتروشیمی پاسخ خواهد داد؟
این حداقل عرضه بر مبنای برآوردهایی به دست آمده است که با شرکت ملی صنایع پتروشیمی از تقاضای بازار داشتیم. درواقع ظرفیت‌ها و حجم تولید واقعی صنایع پایین‌دستی که مجوز دارند طی چند سال گذشته بررسی و بر مبنای آن کف عرضه تعیین شده است.
خبری درباره راه‌اندازی شاخص مسکن با همکاری اتحادیه املاک در رسانه‌ها مطرح شده است. در این باره توضیح دهید.
البته راه‌اندازی این شاخص در مرحله معرفی است و باید با اتحادیه و دیگر نهادهای درگیر این موضوع نیز گفت‌وگو و نشست‌هایی داشته باشیم. هدف ما این است که ابزاری در بخش مسکن در اختیار مردم قرار دهیم که با استفاده از آن مردم از افزایش و کاهش‌های ناگهانی قیمت مسکن متضرر نشوند.
بر چه اساسی شاخص مسکن طراحی خواهد شد؟آیا مدلی برای اجرای آن متصور شده‌اید؟
چند الگو پیشنهاد شده است؛ یکی از آنها این است که بر مبنای اطلاعات معاملات که توسط اتحادیه املاک، وزارت مسکن و شهرسازی و دیگر نهادهای مرتبط گردآوری می‌شود یک شاخص یا یک سبد سرمایه‌گذاری در مسکن طراحی کنیم. کسانی که تمایل دارند ریسک خود را در هنگام افزایش قیمت در بازار مسکن پوشش دهند می‌توانند در این سبد سرمایه گذاری مسکن موقعیت خرید یا فروش داشته باشند.
یعنی این بازار برای سرمایه‌گذاران بخش مسکن جذاب خواهد بود؟
بله و البته برای کسانی که توانایی خرید مسکن ندارند. این افراد می‌توانند با هر میزان پول خود وارد این بازار شوند و در این بازار سرمایه‌گذاری کنند و به همان میزان ریسک خود برای خرید مسکن را در مقابل افزایش قیمت آن پوشش دهند. در حال حاضر چنین ابزاری برای مردم نداریم و معمولا همین مردم عادی هستند که از افزایش قیمت مسکن دچار ضرر و زیان می‌شوند. اگر ما به عنوان متصدیان بازار بتوانیم چنین ابزاری را در اختیار مردم قرار دهیم امکان بسیار خوبی را برای این بخش از مردم و همچنین برای فعالان بازار مسکن فراهم کرده‌ایم. شاخص مسکن همچنین می‌تواند از رشد بی‌رویه قیمت مسکن جلوگیری کند و به این بازار انسجام دهد.
فکر می‌کنید چه زمانی بازار مسکن در بورس کالا ایجاد خواهد شد؟
این یک ایده اولیه و نیازمند زمان است. باید با فعالان مختلف که در این بخش درگیر هستند مذاکره‌های زیادی صورت گیرد؛ هر چند که در دنیا نمونه‌های موفقی از این بازار وجود دارد.
قرار بود املاک مازاد دولتی در بورس کالا عرضه و معامله شود. آیا عرضه‌هایی که صورت گرفت با موفیقت روبه‌رو شد؟
در میان دولتی‌ها چندین بانک املاک مازاد خود را در بورس کالا عرضه کردند اما با توجه به رکود در بازار مسکن به انجام معامله منجر نشد. بعضی از بانک‌ها به طور جدی وارد شدند و برخی نیز وارد این حوزه نشدند.
موضوع قابل اهمیت در این مورد، توانایی شبکه کارگزاری بورس در ایفا کردن نقش بازاریاب برای این املاک بزرگ است. ما طی جلساتی که با کارگزاران بورس داشتیم تاکید کردیم که کارگزاران باید با شیوه‌های نوین بازاریابی در حوزه مسکن آشنا شوند تا بتوانند در بخش معاملات املاک بزرگ وارد شوند. تا بازاریابی مناسبی در این بخش نداشته باشیم عرضه املاک بزرگ دولتی در بورس نیز به موفقیت نخواهد رسید. زیرساخت‌های نرم‌افزاری آماده است اما باید مدل‌های جدید بازاریابی مد نظر قرار گیرد. برای مثال مشاهده ملک در فضای مجازی یکی از اقداماتی است که می‌تواند عرضه املاک بزرگ را به انجام معامله ختم کند.
انتشار اوراق خودرو در چه مرحله‌ای قرار دارد؟ برای ایجاد این بازار چه مراحلی باید طی شود؟
کالایی که قرار است روی آن اوراق منتشر شود باید عرضه واقعی داشته باشد. عرضه‌های سوری که یک دفعه انجام شود و به صورت مستمر و متناوب نباشد، منجر به ایجاد بازار نشود و نمی‌تواند مبنای انتشار اوراق قرار گیرد. اینکه تعدادی خودرو در بورس کالا عرضه شود و یک مشتری هم بیاوریم که آنها را خریداری کند بازار شکل نگرفته است. باید واقعا معاملات آن محصول در بازار نقدی شکل بگیرد و طی مرحله بعد بر مبنای همان بازار نقد یک سری اوراق منتشر کنیم.
حداقل عرضه خودرو چه میزان خواهد بود؟
با توجه به میزان تولید و حجم تقاضا در هیات پذیرش بورس در مورد آن تصمیم‌گیری خواهد شد. باید تعداد مشخصی خودرو در بورس کالا در یک بازه زمانی به طور متناوب مورد معامله قرار گیرد تا بتوانیم بر مبنای آن اوراق خودرو منتشر کنیم.
کد خبر: 769682 تاریخ: 22-09-95 منبع: سنا