وزارت اقتصاد روسیه با کمک کارشناسان و متخصصان دانشگاه‌های سراسر روسیه سازوکار تحریم‌ها را در  70 سال گذشته که بر کشورها اعمال شده است را بررسی کردند. به گزارش اقتصاد آنلاین به نقل از فارس، در این گزارش آمده است بدترین مسئله‌ای که می‌تواند در «جنگ تحریم‌» رخ بدهد، قطع ارتباط این کشور از سیستم سوئیفت بین‌بانکی و نیز ممنوعیت خرید نفت و گاز آن کشور است که این مسئله را ایران تجربه کرد.

در این گزارش تأکید شده است از سال 1970 آمریکا 95 تحریم بر کشورهای مختلف اعمال کرده است. در همین مدت، اتحادیه اروپا نیز 35 تحریم برای کشورها درنظر گرفته است.

اتحاد جماهیر شوروی و روسیه در طول این مدت 7 بار و 16 تحریم از سوی سازمان ملل متحد تحمل کرده‌اند.

معمولاً تحریم‌ها به این دلیل شروع شد که بتواند به عنوان ابزاری سیاسی پس از جنگ جهانی دوم عمل کند. نقطه اوج این تحریم‌ها از سال 1991 تا 1995 بوده که 34 کشور تحت تأثیر تحریم واقع شدند. در سال‌های اخیر چنین اقداماتی کمرنگ شده، در عوض میزان اسلحه‌ و جنگ افزارها در جهان دو برابر شده است.

مطالعات نشان می‌دهد که تحریم‌ها اساساً برای کشورهای در حال توسعه اعمال می‌شود که معمولاً ثبات سیاسی، اجتماعی و اقتصادی ندارند. از سال 1970، 32 تحریم بر کشورهای آفریقایی، 20 تحریم بر کشورهای آمریکای لاتین، 16 تحریم بر کشورهای آسیایی و 14 تحریم برای اتحاد جماهیر شوروی و روسیه صورت گرفته است.

این مطالعات همچنین نشان می‌دهد که تنها یک سوم این تحریم‌ها، نتایج و عواقب بسیار سختی داشته است.

کارشناسان بر این باورند اگر اجماع جهانی بر تحریم‌ها وجود نداشته باشد، اثری بر کشور تحریم شونده نمی‌گذارد.

به عنوان مثال تحریم‌های آمریکا علیه کوبا در سال‌های 1960 تا 1990 به دلیل حمایت‌های فعالانه از سوی اتحادیه جماهیر شوروی کاملاً بی‌تأثیر بود اما پس از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی در 1991، خسارت اقتصادی از تحریم‌ها برای این کشور بسیار بالا بود.

همچنین در تحریم‌های اتحادیه جماهیر شوروی علیه یوگسلاوی در سال 1948 و تحریم‌های آمریکا علیه اتیوپی در سال 1977، تأثیر بر اقتصاد و رفاه اجتماعی این دو کشور به لطف حمایت‌های مالی از سوی دیگر کشورها مثبت بود.

مطالعه وزارت اقتصاد روسیه با جزئیات نشان می‌دهد که چگونه تحریم‌ها به اقتصاد کشورهایی مانند چین، کوبا، آفریقای جنوبی، سوریه، عراق و ایران تأثیر گذاشته است.

از نگاه مقامات روسی، سازوکار تحریم و عواقب آن درباره ایران به عنوان بدترین سناریو می‌تواند مطالعه شود.

براساس این گزارش، اقتصاد ایران و روسیه هر دو وابسته به صادرات نفت است و علاوه بر آن، خصلت ضدآمریکایی در دهه‌های اخیر بین این دو کشور مشابهت دارد، به ویژه این ویژگی ضدآمریکایی پس از جدایی کریمه از اوکراین شدت بیشتری گرفته است.

به موازات این ویژگی‌های ضدآمریکایی در دو کشور، وزارت امورخارجه روسیه پیشنهاد کاهش وابستگی به دلار را مطرح کرد و ایران هم اخیراً این پیشنهاد را پذیرفت و همچنین ایران شروع کرد به توافقات دوجانبه با کشورهایی که به ویژه در لیست سیاه آمریکا قرار دارد، به ویژه کشورهایی مانند سوریه، پاکستان، افغانستان و  عراق.

در سال 2013 مبادلات تجارت خارجی ایران گرایش دوباره به سمت کشورهای آسیایی داشت که سهم‌شان در صادرات ایران بیش از 90 درصد است و در این میان، سهم تجارت با اروپا و آمریکای جنوبی و کشورهای آمریکای جنوبی و شمالی تنها 3 درصد است.

براساس این گزارش، کل خسارتی که اقتصاد ایران از سال 1995 یعنی زمانی که آمریکا نخستین با تحریم‌ها را درباره توسعه برنامه های هسته‌ای ایران اعمال کرد حدود 170 میلیارد دلار بوده است.

بلومبرگ هم در این زمینه می‌نویسد ایران هم که از بزرگترین تولیدکنندگان نفت جهان است روزانه 133 میلیون دلار از درآمد خود را به واسطه تحریم‌های بین‌المللی از دست می‌دهد.

صندوق بین‌المللی پول (IMF) هم گزارش داد که تحت‌تأثیر تحریم‌ها در سال 2012 نرخ شد اقتصاد ایران به 0.4 درصد کاهش یافت. تا مارس 2013 بیش از 6 هزار شرکت ایرانی که تقریباً 67 درصد کل شرکت‌ها را شامل می‌شد، در آستانه ورشکستگی قرار گرفتند.

دو تأثیر بسیار منفی در اقتصاد ایران بنا بر آنچه که کارشناسان تأکید دارند، بسته شدن سوئیفت به روی بانک‌های ایرانی و ممنوعیت خرید نفت و گاز توسط اتحادیه اروپا و کشورهای آمریکایی بود که در نتیجه آن در سال 2013 تولید ناخالص داخلی (GDP) ایران 6.6 درصد کاهش یافت.

تحریم علیه سیستم بانکی حجم مبادلات تجاری ایران را تا 30 درصد کاهش داد. تورم بسیار افزایش یافت و در فاصله مارس 2012 تا 2013 به 30 درصد رسید که بدترین شاخص در تاریخ این کشور محسوب می‌شد و در همان زمان قیمت مواد غذایی 60 درصد بالا رفت. از اواسط 2012 تا 2013 نرخ بیکاری به 25 درصد رسید و در اوایل 2014، 44 تا 55 درصد جمعیت ایران در زیر خط فقر بودند.

این تحریم‌ها همچنین باعث شد که صنعت خودروی ایران تضعیف شود، در حالی که این صنعت خودرو برای این کشور اهمیت زیادی پس از بخش نفت دارد.

در سال 2011 صنعت خودرو 10 درصد تولید ناخالص داخلی ایران را تشکیل می‌داد که یک میلیون کارگر در این صنعت مشغول بودند.

در سال 2011 واردات تجهیزات و لوازم خودرو ممنوع شد. در سال قبل از تحریم، ایران یک و نیم میلیون خودروی جدید تولید کرد که یک سال پس از آن (پس از تحریم) این رقم به 800 هزار خودرو کاهش یافت.

وزارت اقتصاد روسیه همچنین درباره خسارتی که به خود تحریم‌کنندگان وارد شده است هم می‌نویسد.

براساس این گزارش، تحریم‌ها علیه ایران خسارت جدی به آمریکا و اتحادیه اروپا هم وارد کرد.

براساس ارزیابی‌های شورای ملی ایران ـ آمریکا از سال 1995 تا 2012 آمریکا به واسطه تحریم‌های ایران 175 میلیارد دلار از ظرفیت صادراتی‌اش کم شده است.

براساس بخش تجارت آمریکا، تحریم‌های ایران باعث کاهش یک میلیارد دلاری درآمد صادراتی و کاهش 55 تا 60 هزار شغل در سال شده است. به عنوان مثال، تنها در سال 2008 (وقوع بحران مالی) تحریم‌های ایران باعث از دست رفتن 250 هزار شغل در آمریکا شد.

تحریم‌ها علیه ایران همچنین خسارت جدی به کشورهای اتحادیه اروپا وارد کرد. در فاصله سال‌های 2010 تا 2012 میزان از دست رفتن درآمدهای آلمان از تحریم‌های ایران به رقم 23.1 میلیارد دلار رسید. همچنین خسارت برای ایتالیا به 42.8 میلیارد دلار و فرانسه 34.2 میلیارد دلار رسید.

کد خبر: 96754 تاریخ: 96/05/24 منبع: اقتصاد آنلاین