یک پژوهشگر ریسک گفت: اگر اقتصاد در معرض پول کم بهره یا پر بهره باشد و همزمان ارزش پول ملی تقویت شود بازنده اصلی بخش تولید است و ایران از سال ۱۳۸۰ تا کنون در معرض آن است.

به گزارش خبرنگار اقتصادی خبرگزاری تسنیم، محمدحسین ادیب بر این باور است اگر اقتصاد در معرض پول کم بهره یا پر بهره باشد و همزمان ارزش پول ملی تقویت شود بازنده اصلی بخش تولید قابل مبادله با خارج است و ایران از سال 1380 تا کنون در معرض آن است.

نظرات ادیب را در ادامه و در گفت وگو با تسنیم می خوانید.

پول کم بهره چه تفاوتی با پول پر بهره دارد ؟ پول کم بهره بر دارائی های سرمایه  ای چه تاثیری دارد ؟

اگر پول کم بهره با تقویت ارزش پول ملی همراه باشد به حباب در دارائی های سرمایه ای منجر می شود. از سال 1380 تا 1390 اقتصاد ایران مصداق پول کم بهره بود و ارزش پول ملی نیز سالانه تقویت می شد ، بنابراین در بخش دارائی های سرمایه ای حباب ایجاد شد. البته حباب در سال چهارم پول کم بهره همراه با تقویت ارزش پول ملی به تدریج ظاهر می شود  و در سال های بعد ظهور بیشتری می یابد .

آثار پول پر بهره بر دارائی های سرمایه ای را چگونه ارزیابی می کنید ؟

اگر پول پر بهره با تقویت ارزش پول ملی همراه شود حباب ارزش دارائی ها فرو می ریزد، البته در این حوزه ابتدا در سال چهارم پول پر بهره همراه با تقویت ارزش پول ملی، معاملات دارائی های سرمایه ای به شدت کاهش می یابد و در فاز بعد قیمت دارائی های سرمایه ای  سقوط می کند،ایران از ابتدای سال 93 در فاز پول پر بهره و تقویت ارزش پول ملی قرار دارد ، اکنون چهارمین سالی است که اقتصاد مصداق پول پر بهره همراه با تقویت ارزش پول ملی است  

تقویت ارزش پول ملی  به چه معناست ؟

اگر نرخ ارز معادل اختلاف تورم داخلی و خارجی افزایش نیابد، توجیه اقتصادی تولید در داخل تضعیف می‌شود. تورم تولیدکننده در ایران در تیر 96 نسبت به خرداد 86 بالغ بر 439 درصد، تورم جهانی 18 درصد و اختلاف تورم داخلی با خارجی 421 درصد بوده است در این فاصله دلار فقط 309 درصد افزایش قیمت داشته است که نشان می‌دهد دلار باید 112 درصد بیشتر گران می‌شده است، لذا تولید داخلی در حال جایگزین شدن با تولیدات خارجی است

اگر متناسب با اختلاف تورم داخل و خارج ارزش پول ملی کاهش نیابد ، ارزش پول ملی در حال تقویت شدن است ، طی ده سال گذشته ارزش پول ملی ایران سالانه تقویت شده است. طی ده سال گذشته ارزش پول ملی 112 درصد تقویت شده است.  

مکانیزم تاثیر پول کم بهره  بر ایجاد رونق را توضیح دهید ؟

اگر تورم تا 3 درصد از نرخ بهره بیشتر باشد اقتصاد  حالت طبیعی دارد نه رونق است و نه رکود ؛ اگربیش از 3 درصد  تورم از نرخ بهره بالاتر باشد اقتصاد وارد فاز رونق می شود ، البته هر چه اختلاف بیش از 3 درصد باشد رونق در سطح بالاتری خود را نشان می دهد. اگر اختلاف به بیش از ده درصد افزایش یابد رونق به حباب تبدیل می شود  و قیمت دارائی های سرمایه ای حبابی می شود.

مکانیزم تاثیر پول پر  بهره بر ایجاد رکود را تشریح کنید 

اگر نرخ بهره 3 درصد از نرخ  تورم بیشتر باشد، اقتصاد در فضای عادی تنفس می کند . اگر نرخ بهره بیش از 3 درصد از نرخ تورم بالاتر باشد علائم رکود در اقتصاد ظاهر می شود و اگر اختلاف به بیش از ده درصد برسد و یا اگر نرخ بهره بیش از ده درصد از نرخ تورم بالاتر باشد رکود کاملا در اقتصاد مستقر می شود . اگر بیش از سه سال نرخ بهره بیش از ده درصد از نرخ تورم بالاتر باشد ، معلاملات دارائی های سرمایه ای به شدت کاهش می یابد . در خصوص دارائی های سرمایه ای ابتدا معاملات کاهش می یابد و در فاز بعد قیمت دارائی های سرمایه ای کاهش می یابد.

در چهارماهه ابتدائی سال 96 بطور متوسط ماهانه  37 هزار واحد مسکونی در کشور به فروش رفته است که مقایسه آن با 118 هزار فروش ماهانه طی چهار سال 89 لغایت 91 ، گواه کاهش 69 درصدی معاملات املاک است،  بنابراین آثار کاهش معاملات سرمایه ای کاملا در اقتصاد قابل رویت است.   

در خصوص کاهش قیمت  دارائی های سرمایه ای، در فاز یک ، ابتدا قیمت املاک لوکس سقوط می کند ،  قیمت ملک بالای 18 میلیارد تومان در تهران  اگر واقعا قصد فروش وجود داشته باشد در وضعیت فعلی 50 درصد کمتر از قیمت اظهاری روز است یعنی چیزی حدود 9 میلیارد تومان، به عبارت دیگر آثار سقوط قیمتی املاک لوکس در اقتصاد ظاهر شده است

در فاز دو ، قیمت املاک متوسط سقوط می کند البته سقوط قیمت در سطح املاک لوکس نخواهد بود. قیمت واحد های مسکونی ارزان قیمت ، کاهش نمی یابد و سقوط قیمت شامل این گروه نمی شود . 49 درصد از معاملات مسکن در تهران شامل واحدهای مسکونی کمتر از 300 میلیون تومان است، قیمت این گروه از واحد ها در مناطق مساعد  اگر افزایش هم پیدا کند جای تعجبی ندارد.

 تولید  با پول کم بهره و پر بهره چه ارتباطی دارد ؟

اگر اقتصاد در معرض پول کم بهره یا پر بهره باشد و همزمان ارزش پول ملی تقویت شود بازنده اصلی بخش تولید قابل مبادله با خارج است و ایران از سال 1380 تا کنون در معرض آن است اما در بخش های دیگر پول پر بهره و کم بهره آثار متفاوت دارد پول کم بهره به  ایجاد حباب در ارزش دارائی های سرمایه ای و پول پر بهره به سقوط ارزش دارائی های سرمایه ای می انجامد .

جمع بندی شما از مطالب؟

دولت روحانی و بانک مرکزی فاقد اقتدار برای  اعمال مدیریت در نظام بانکی اند . بنابراین روند موجود به طبیعت خود ادامه می یابد. کار تا آنجا پیش می رود که عملا ادامه وضع موجود غیر ممکن شود البته دولت و بانک مرکزی نیز اعلام کرده اند  که نباید در این مسئله دخالت کنند و عملکرد بازار تعیین کننده است، می خواهند که دست نامرئی آدام اسمیت مشکل را حل کند البته اگر دستی باشد.

کدخبر: 96811 تاریخ: 96/05/30 منبع: تسنیم